Nie stanowi chyba większej niespodzianki (dla czytelników bloga) teza, że sąd nie uwzględnia zarzutu przedawnienia z urzędu. Od dawna słyszy się o pomysłach zmiany tego założenia, co miałoby się dokonać poprzez odpowiednią nowelizację przepisów prawa. Prace nad pomysłem trwają. Niezależnie od tych planów - należy pamiętać, że nieuzasadnione jest szerokie wiązanie zasady działania przez sąd tylko na zarzut ze wszystkim, co łączy się z przedawnieniem. Na przykład - okoliczność przerwania biegu przedawnienia nie musi być poprzedzona zarzutem.
Do przedstawionego zagadnienia odniósł się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 marca 2010 r. IV CSK 391/09
Nie jest uzasadniony także zarzut naruszenia art. 230 KPC i art. 232 KPC przez przyjęcie przez Sąd Apelacyjny, że doszło do przerwy biegu przedawnienia mimo braku takiego twierdzenia lub zarzutu powoda. Zgodnie z art. 232 zd. pierwsze KPC strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Rolą sądu jest ocena tych faktów na podstawie norm materialno-prawnych mających zastosowanie do oceny dochodzonego roszczenia oraz podniesionych przez pozwanego zarzutów. Sąd nie może pominąć oceny prawnej tych okoliczności faktycznych, które zostały ustalone w sprawie, na podstawie dowodów zgłoszonych przez strony lub przeprowadzonych przez sąd z urzędu, jeżeli mają one znaczenie prawne dla rozstrzyganej sprawy, chociażby nie dostrzeżone przez strony albo mają znaczenie prawne inne niż sądzą same strony postępowania. Jeżeli więc z podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, przyjętej przez Sąd Apelacyjny, wynikała okoliczność, z którą normy prawa materialnego wiązały przerwę biegu przedawnienia roszczenia, Sąd miał obowiązek - w ramach stosowania z urzędu właściwych norm prawa materialnego - uwzględnić to zdarzenie prawne niezależnie od tego, czy dostrzegł to i podniósł w sprawie powód. Przerwa biegu przedawnienia, zgodnie z art. 123 § 1 KC, wynika ex lege w razie zaistnienia okoliczności, z którymi ten przepis wiąże taki skutek prawny. Z tego powodu uwzględnienie przez sąd przerwy biegu przedawnienia roszczenia nie wymaga podniesienia takiego zarzutu przez stronę dochodzącą roszczenia, co do którego podniesiono zarzut jego przedawnienia.