Usługi IT - nieodzowny przedmiot kontraktowania każdego przedsiębiorcy lub instytucji. Oczywiście umowy te bazują zwykle na typowych instytucjach prawa cywilnego, niemniej stanowią duże wyzwanie w ewentualnym procesie o niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie umowy. Poza (kluczowym) aspektem dowodzenia oznaczonych faktów, powód musi mierzyć się z okolicznościami, które ze swojej natury wymagają dla ich wykazania wiadomości specjalnych. Bez własnego zaplecza informatycznego polemika z fachowym usługodawcą może być bardzo trudna. Albo wręcz niemożliwa, jeśli w odpowiedzi na reklamację, że coś nie działa w systemie, wykonawca przedstawia wyjaśnienia pełne technicznego żargonu albo odbija piłeczkę wskazując na błędy i zaniedbania po stronie użytkownika. Stan faktyczny mocno się komplikuje, gdy zlecenia wymagają bardzo dużego współdziałania po stronie zlecającego. I na tym obszarze zawsze pojawić może się coś, co każda ze stron oceniać będzie odmiennie i wyłącznie na własną korzyść. Prześledźmy jeden z takich autentycznych sporów - oparty na uniwersalnym problemie naliczania kar umownych. Czytaj więcej
Tagi: kary umowne
Odstąpienie od umowy niejedno ma imię
Odstąpienie od umowy to temat na ciekawą pracę naukową. Trudno zliczyć problemy prawne, jakie wiążą się z tą instytucją. Ba, w zasadzie można wyróżnić kilka typów odstąpień, bo w samym kodeksie cywilnym natkniemy się na różne oblicza tej instytucji. Jeśli w dodatku doszukamy się przepisów szczególnych w innych ustawach - na przykład przy utworach - to łatwo się w tym wszystkim pogubić. I wówczas prosimy się o błędy, które mogą nieść niemiłe konsekwencje. Warto na to zwrócić uwagę przy umowach, bo w tym przypadku istotna jest dość duża konsekwencja i precyzja w podejściu do tematu. Prześledźmy kilka istotnych aspektów tego zagadnienia - opierając się przekrojowo na spostrzeżeniach Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Czytaj więcej
Filozofia kar umownych
Zastrzeganie kar umownych jest bardzo rozpowszechnione w obrocie gospodarczym. Większość umów zawiera tego typu regulacje. Nie zawsze jednak kary są stosowane w sposób racjonalny. Są naturalnie kontrakty podwyższonego ryzyka dla zamawiającego, ale w typowych i powtarzalnych umowach przewidywanie sankcji za każde najdrobniejsze uchybienie może odbić się czkawką obu stronom. Taka "przezorność" sprawia też, że strony umowy od samego początku działają bardzo ostrożnie i pozostają w nieustającym szachu. Wykonawca stąpa po polu minowym z każdą czynnością, więc - w zakresie wymogów współpracy i dotrzymywania należytej staranności - przerzuca, co tylko może, na zamawiającego. Nie trzeba też być analitykiem biznesu, żeby zrozumieć, że ryzyko kar wykonawca zawsze wkalkuluje w cenę, co oczywiście podroży jego ofertę. Zbyt wygórowane kary stanowić mogą problem także dla zamawiającego, który musi potem dochodzić łatwych do zwalczania roszczeń. Refleksji nie wymaga jednak wyłącznie wprowadzanie kar umownych do umowy. Nawet świetnie opisane sankcje umowne nie zdadzą się na nic, jeśli zastanowienia zabraknie na etapie ich egzekwowania. I vice versa - nawet świetna praktyka nie będzie skuteczna, jeśli kary są ujęte zbyt wąsko. Czytaj więcej
Kłopotliwe gwarancje w „budowlance”
Obligatoryjne gwarancje przy robotach budowlanych na stałe wpisały się w płaszczyznę relacji inwestor – wykonawca. Nierzadko takie gwarancje wystawiają sobie strony wzajemnie – zamawiający oczekuje zabezpieczenia ewentualnej szkody wynikającej z nienależytej realizacji umowy, a wykonawca pewności, że za wykonane prace otrzyma wynagrodzenie. Należy jednak pamiętać, że już samo żądanie wystawienia gwarancji powinno być zawsze potraktowane z należytą uwagą. Jest to płaszczyzna oparta o formalne warunki, co wymusza nie tylko terminowe, ale również staranne postępowanie w tym zakresie. Zaniechanie wystawienia gwarancji może łączyć się bowiem z odstąpieniem od umowy, ze wszystkimi negatywnymi skutkami takiego zdarzenia prawnego. Czytaj więcej
Miarkowanie kary umownej
Sąd Apelacyjny w Lublinie miał sposobność odnieść się do zagadnienia miarkowania kar umownych w sytuacji, gdy sąd I instancji dokonał takiego miarkowania bez wniosku (żądania) strony pozwanej, działającej przy tym z profesjonalnym pełnomocnikiem. Analizując ten aspekt formalny sąd apelacyjny zgodził się z zarzutem apelującej powódki, iż nieaktualne jest stanowisko Sądu Najwyższego, że taki wniosek o miarkowanie kary umownej nie jest konieczny i wynika on już z ogólnego wniosku pozwanej o oddalenie powództwa. Czytaj dalej
Kara umowna z tytułu odstąpienia od umowy
Zastrzeganie kar umownych w umowach gospodarczych jest stałą praktyką obrotu, niemniej późniejsze ich stosowanie w praktyce i egzekwowanie nie zawsze okazuje się proste. Jak pokazują rozstrzygnięcia sądów powszechnych również aspekty warunkujące dopuszczalność odstąpienia od umowy nie powinny być traktowane jako oczywiste. Brak prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy przez prawnika oraz niewłaściwe rozumienie celu oraz funkcji poszczególnych klauzul umownych, może narazić powoda jedynie na koszty sądowe. Poniższa sprawa rozpatrywana przez Sąd Apelacyjny w Katowicach dobrze oddaje potencjalne problemy, które mogą dotykać podstawowych wszak instytucji prawa cywilnego. Czytaj dalej
Umowa pośrednictwa na wyłączność
PYTANIE:
Przedstawiony mi przez pośrednika projekt umowy pośrednictwa na wyłączność zawiera punkt o karach umownych. Jedna z nich dotyczy kary za wypowiedzenie tej umowy przeze mnie bez ważnych powodów w oznaczonym okresie. Czy takie postanowienie jest zgodne z prawem ?
ODPOWIEDŹ:
TAK. W tym zakresie należy odnieść się do zasady swobody umów i przepisów ogólnych prawa zobowiązań. Strony mogą ograniczyć wypowiadanie umów bez ważnego powodu, a takim ograniczeniem może być kara umowna. Jest to szczególnie uzasadnione w tych umowach pośrednictwa, w których na pośredniku spoczywa całe ryzyko gospodarcze takiej umowy, a jego uprawnienie do prowizji powstaje wyłącznie wówczas, gdy zostanie zawarta transakcja, przy której pośredniczył. W innym wypadku pośrednikowi nie przysługuje żadne wynagrodzenie lub zwrot z tytułu starań i nakładów poczynionych przez niego w celu realizacji umowy. Oczywiście skuteczne dochodzenie takiej kary w pełnej wysokości zależy od okoliczności sprawy i treści konkretnej umowy, ale co do zasady nie ma przeszkód żeby takie rozwiązania umowne stosować (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2005 r. V CK 295/05).