Sprawy dotyczące podziału majątku małżonków charakteryzują się dużym stopniem złożoności i szczegółowości. Zanim taki podział może być przeprowadzony, konieczne jest dokonanie bardzo skrupulatnych ustaleń faktycznych, poprzedzonych bieżącą analizą prawną. Interesy stron są oczywiście sprzeczne, wątków z reguły kilka tuzinów, składniki majątku trudno zliczyć, wszystko ubarwiają roszczenia o zwrot nakładów, a emocje potrafią eskalować bardziej niż na sprawie rozwodowej. Przynajmniej z punktu widzenia postronnego obserwatora, gdyż zarówno sądy jak i profesjonalni pełnomocnicy stron bez większego trudu odnajdują się w tych realiach. Wsparcie prawnika jest zalecane, jako że są zagadnienia, które skutki prawne mają nieco odmienne od tych, jakie mógłby przypisywać im ktoś, kto bazuje jedynie na swoim poczuciu słuszności. Czy tak jest z premią gwarancyjną ?
Książeczki mieszkaniowe straciły swoją popularność po zmianach systemowych, niemniej w dalszym ciągu odgrywają istotną rolę w płaszczyźnie kwalifikacji związanych z nimi środków, jako majątku małżeńskiego lub osobistego. Należy mieć na uwadze, że występują w przypadku książeczek dwie kategorie środków: wkład, czyli kwota wpłacona na książeczkę oraz premia gwarancyjna, czyli pewien "bonus" za wykorzystanie książeczki zgodnie z jej zamierzeniem (cel mieszkalny). Najczęściej wkład wpłacali rodzice przed ślubem uprawnionego, a premia gwarancyjna była realizowana już po zawarciu małżeństwa - w celu uzyskania "własnego kąta" dla małżonków. Kiedy jednak po latach dochodzi do rozwodu i podziału majątku, trzeba zazwyczaj do tych zagadnień powrócić.
Z takim tematem musiał się także zmierzyć Sąd Okręgowy w Poznaniu, który przyjął w tym wypadku pogląd posiadający już ugruntowanie w orzecznictwie. Tezy poniższe dadzą odpowiedź na postawione pytanie i pozwalają wskazać, że w istocie czynnikiem kluczowym dla kwalifikacji tej kategorii środków jest data realizacji książeczki i pozyskania premii gwarancyjnej. Jeśli miało to miejsce przed ślubem, to premię będzie można zaliczyć do majątku osobistego przyszłego małżonka.
(...)Środki zgromadzone na książeczce mieszkaniowej przed małżeństwem stanowiły wkład i rzeczywiście należały do majątku osobistego (wówczas odrębnego) uczestniczki, natomiast premia gwarancyjna jako typowy pożytek prawa (pożytek cywilny), stanowiła dochód z majątku osobistego (w 2001 r. odrębnego), a jako taki dochód pozyskany już w czasie małżeństwa, weszła do majątku wspólnego (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14.01.2000 r., I CKN 357/98, LEX 1218205, z dnia 09.04.1997 r., III CKU 10/97, OSNC 1997/9/132, z dnia 30.05.1979 r., III CZP 29/79, OSNC 1979/11/214; postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 17.03.2010 r., II Ca 160/10, LEX 1713595). Zgodnie bowiem z art. 31 § 2 pkt 1 k.r.o. dochód z majątku osobistego każdego z małżonków wchodzi do majątku wspólnego. Podobnie stanowił art. 32 § 2 pkt 2 k.r.o. sprzed zmiany ustawy, która weszła w życie 20 stycznia 2005r
